Η ελληνική γλώσσα στο διάβα του χρόνου: Περί Ελλήνων και βαρβάρων (Μέρος Δ') Ημερομηνία:
20/6/2023, 11:04 - Εμφανίσεις: 181
Βεβαίως, τα όσα επισημάναμε στο τέλος του αμέσως προηγούμενου άρθρου μας για την εχθρική στάση των Ελλήνων απέναντι σε «βάρβαρες» γλώσσες ή διαλέκτους –και αναφερόμαστε πάντα στους Κλασικούς Χρόνους– δεν ήταν κανόνας χωρίς εξαίρεση.
Μια αντίθετη φωνή, παραδείγματος χάριν, ήταν ο συγγραφέας ενός έργου του β’ μισού του 5ου αιώνα π.Χ.
(πιθανώς των πρώτων χρόνων του Πελοποννησιακού Πολέμου), που τιτλοφορείται Αθηναίων Πολιτεία και παραδίδεται με το όνομα του Ξενοφώντος, αλλά δεν αποτελεί γνήσιο έργο του.
Ο συγγραφέας αυτός, που συμβατικά αποκαλείται Ψευδο-Ξενοφών και διαπνέεται από ολιγαρχικά φρονήματα, παραδέχεται ότι η αττική διάλεκτος είχε δεχτεί επιδράσεις από άλλες ελληνικές αλλά και από βαρβαρικές διαλέκτους.
Σε κάθε περίπτωση, η κυρίαρχη αντίληψη των Ελλήνων για το βαρβαρικό ζήτημα, το ανωτέρω μνημονευθέν στερεότυπο για τον «καλό Έλληνα» και τον «κακό βάρβαρο», άρχισε σαφώς να υποχωρεί και να υφίσταται καίρια πλήγματα στη διάρκεια της Ελληνιστικής Εποχής (323-31 π.Χ.), προπάντων μετά τη δυναμική εμφάνιση της Ρώμης.
Έτσι, ο Πολύβιος ο Μεγαλοπολίτης, σημαντικός ιστορικός του 2ου αιώνα π.Χ., επιχειρώντας να περιγράψει και να ερμηνεύσει τη θεαματική άνοδο και τη μετέπειτα κοσμοκρατορία της Ρώμης, πρότεινε –αντί του παλαιού υπεραπλουστευτικού διπόλου «Έλληνες – βάρβαροι»– μια νέα ταξινόμηση του ανθρώπινου γένους, τριμερή αυτήν τη φορά: Έλληνες, βάρβαροι και Ρωμαίοι.
Κατά τον Πολύβιο, οι τελευταίοι είχαν εξαπλώσει την κυριαρχία τους και είχαν σημειώσει τις απαράμιλλες επιτυχίες τους χάρη στην πολιτεία τους, δηλαδή το πολίτευμά τους – η εν λόγω άποψη παραπέμπει σε αντιλήψεις που απαντούν στην αρχαία ελληνική παράδοση, αρχής γενομένης από τον Ηρόδοτο.
Προϊόντος του χρόνου, η διάκριση μεταξύ Ελλήνων και Ρωμαίων έμελλε να καταρρεύσει, να χάσει πλήρως την ισχύ της.
Αυτό συνέβη στα χρόνια του Βυζαντίου, της λεγόμενης Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ή Αυτοκρατορίας της Νέας Ρώμης (της Κωνσταντινούπολης).
Οι εκ καταγωγής Έλληνες της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ακολούθως δε κ...